"Πόρτες Ανοιχτές" ή μήπως Φιλανθρωπικές φύλακες για Ανάπηρους/ες με Εγκεφαλική Παράλυση;;;;;;??????
Το ιατρικό μοντέλο αντιμετωπίζει τα άτομα με αναπηρία ως μία ειδική κατηγορία ασθενών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες εξαιτίας των δικών τους ατομικών λειτουργικών περιορισμών. Το μόνο που μπορεί η κοινωνία να τους προσφέρει είναι οίκτο, ελεημοσύνη και αφού επιτελέσει το φιλανθρωπικό της καθήκον, αφήνεται στους ειδικούς να τους κάνουν να φαίνονται όσο το δυνατόν πιο «κανονικοί», σαν να είναι μη ανάπηροι.
Στα πλαίσιά του επιδιώκεται η θεραπεία ή η διαχείριση της αναπηρίας, η οποία περιστρέφεται γύρω από τον προσδιορισμό της βλάβης, τον έλεγχο και τη μεταστροφή της πορείας της.
Μια “δίκαιη” κοινωνία οφείλει να επενδύει στις υπηρεσίες της υγείας σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί ιατρικά η αναπηρία, να αποκατασταθεί ή να βελτιωθεί η δυσλειτουργία που προκαλεί η βλάβη, ώστε τα ανάπηρα άτομα(όχι οι άνθρωποι με αναπηρία) να ζήσουν μια πιο «κανονική» ζωή.
Η δικαιωματική προσέγγιση του διεθνούς αναπηρικού κινήματος και οι ακτιβιστικες δράσεις/διεκδικήσεις από ανάπηρες και ανάπηρους δημιούργησαν την ανάπτυξη ενός διαφορετικού μοντέλου σκέψης, γνωστού ως κοινωνικό μοντέλο το οποίο κατανοεί την αναπηρία ως κοινωνική κατασκευή.
Τα “προβλήματα” προέρχονται από την κοινωνική καταπίεση, γεγονός το οποίο απαιτεί την αλλαγή των αντιλήψεων του κοινωνικού συνόλου το οποίο αντιμετωπίζει την αναπηρία ως «προσωπική τραγωδία». Με άλλα λόγια, η αναπηρία δε θεωρείται ως ιδιαίτερο ατομικό χαρακτηριστικό, αλλά ως περιορισμός που επιβάλλεται από την κοινωνία/πολιτεία, η οποία είναι ουσιαστικά εκείνη που καθιστά ανίκανους τους ανθρώπους, αποκλείοντάς τους από το δικαίωμα της πλήρους συμμετοχής τους στο κοινωνικο-πολιτισμικό γίγνεσθαι.
Τα άτομα με αναπηρία, σύμφωνα με το κοινωνικό μοντέλο, συνιστούν μια κοινωνικά, πολιτισμικά και εκπαιδευτικά περιθωριοποιημένη ομάδα τού κοινωνικού συνόλου, λόγω των πρακτικών, των ιδεολογιών και πολιτικών που εφαρμόζονται.
Το κοινωνικό μοντέλο διαχωρίζει τη «βλάβη» (impairment) από τη «αναπηρία» (disability). Συγκεκριμένα, η πρώτη έννοια αναφέρεται σε κάποιου είδους δυσλειτουργία, ενώ η δεύτερη στον περιορισμό που η δυσλειτουργία αυτή προκαλεί στη ζωή των ανθρώπων που τη φέρουν, επειδή η εκάστοτε κοινωνική οργάνωση δεν έχει λάβει καθόλου ή έχει λάβει ελάχιστη μέριμνα για τους κοινωνούς με αναπηρία, με αποτέλεσμα να τους αποκλείει από τις δραστηριότητές της.
Κατά το κοινωνικό μοντέλο, οι ανάπηρες /ανάπηροι δεν αξιοποιούν όλες τις δυνατότητές τους εξαιτίας του καταπιεστικού αντίκτυπου της “μη ανάπηρης κοινωνίας”, η οποία λειτουργεί με τους όρους του καπιταλισμού όπου μια ισχυρή ηγεμονεύουσα τάξη κυριαρχεί, μεταξύ άλλων και επί των “ανίσχυρων αναπήρων”.
Έτσι, η ευθύνη της αλλαγής τοποθετείται στην κοινωνία από/και/για τα άτομα με αναπηρία. Τα άτομα με αναπηρία παύουν να αποτελούν το αντικείμενο της επέμβασης και επανατοποθετούνται ως υποκείμενα στη δική τους ζωής.
Η δικαιωματική προσέγγιση και το κοινωνικό μοντέλο αποτέλεσε τον βασικό άξονα για την ριζική αναδιαμόρφωση του ορισμού της αναπηρίας που ενστερνίστηκαν τα Ηνωμένα Έθνη στην Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, που υπεγράφη στην Νέα Υόρκη τον Δεκέμβρη του 2006 .Έναν ορισμό με κέντρο τον Άνθρωπο ως ισότιμο υποκείμενο απόλαυσης αξιών, δικαιωμάτων και ελευθεριών. Σύμφωνα λοιπόν με αυτόν τον θεμελιώδη ορισμό:
Στα Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) συμπεριλαμβάνονται εννοιολογικά τα άτομα με μακροχρόνιες σωματικές, νοητικές, πνευματικές ή αισθητηριακές βλάβες, οι οποίες σε αλληλεπίδραση με διάφορα εμπόδια δύνανται να παρεμποδίσουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία σε ίση βάση με τους άλλους/ες
Kouzelis Andreas
