specialisterne

Aπαξιωμένοι ως «ανίκανοι να προσφέρουν» και «ακατάλληλοι για πρόσληψη», οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτισμό «ξεχωρίζουν» στις περισσότερες χώρες του κόσμου μόνο για τις ειδικές τους ανάγκες (οι οποίες τους στέλνουν αυτόματα στο περιθώριο) αλλά όχι για τις ειδικές δεξιότητες (οι οποίες, εφόσον επιλέξει κάποιος να τις αξιοποιήσει, μπορούν να αποβούν εξαιρετικά ωφέλιμες).Ενδεικτικά, σύμφωνα με τον οργανισμό Autism Europe, άνεργο φέρεται να είναι το 62% των αυτιστικών ενηλίκων της Γηραιάς Ηπείρου.
Η εξαίρεση στον κανόνα που θέλει τα εν λόγω άτομα να φυτοζωούν έρχεται από τη Δανία. Εκεί εδρεύει η Specialisterne («οι σπεσιαλίστες» ελληνιστί), μια πολυβραβευμένη εταιρεία πληροφορικής, το 75% των υπαλλήλων της οποίας πάσχει από Σύνδρομο Αsperger και άλλες ήπιες αυτιστικές διαταραχές.
Η Specialisterne συστάθηκε το 2004 από τον Θόρκιλ Σόνε. Βετεράνος των τηλεπικοινωνιών, από τη μία, και πατέρας ενός αυτιστικού παιδιού, από την άλλη, ο Δανός αποφάσισε να δημιουργήσει μια εταιρεία με ανθρώπινο δυναμικό διαφορετικό από αυτό των υπολοίπων. Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, η Specialisterne τζιράρει περισσότερα από δύο εκατ. ευρώ ετησίως και προσφέρει τις υπηρεσίες της στο δανέζικο κράτος καθώς και σε κολοσσούς όπως οι Microsoft, Cisco Systems κ.ά.Ανθρωποι-κομπιούτερ. Ολα τούτα δεν θα τα είχε καταφέρει, βέβαια, χωρίς τους 45 αυτιστικούς υπαλλήλους της. Αν και προβληματικοί στην επικοινωνία, οι εργαζόμενοι αυτοί, ακριβώς εξαιτίας της νευροβιολογικής διαταραχής τους, χαρακτηρίζονται από «υπεράνθρωπη» οπτική μνήμη, «απτόητη συγκέντρωση» και εντυπωσιακή προσοχή στη λεπτομέρεια, εφόδια τα οποία τους καθιστούν «γεννημένους μηχανικούς λογισμικού».
Οταν οι άλλοι, «μουδιασμένοι» έπειτα από ώρες μονότονων εργασιών, χάνουν μέρος της αυτοσυγκέντρωσής τους, τα άτομα με Σύνδρομο Αsperger, στοχοπροσηλωμένα σε βαθμό συγκλονιστικό, συνεχίζουν να δουλεύουν με καθαρό μυαλό, χωρίς να κάνουν λάθη. «Το δικό μας ποσοστό λάθους κυμαίνεται στο 0,5%, τη στιγμή που των άλλων εταιρειών κυμαίνεται στο 5%», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο Σόνε στην «Independent».Καινοτομία… φραντσάιζΕγινε παράδειγμα για άλλες εταιρείες
Εχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις αυτιστικών που μαθαίνουν ξένες γλώσσες μέσα σε διάστημα μόλις μίας εβδομάδας, που ζωγραφίζουν λεπτομερώς τοπία τα οποία έχουν δει μόνο μία φορά και που εντοπίζουν αυτόματα, στην πρώτη ανάγνωση, τις ανακολουθίες στα περιεχόμενα πολυσέλιδων τεχνικών εγχειριδίων.
Σταθερό περιβάλλονΤα μόνα που χρειάζονται, προκειμένου να κάνουν όλα τα παραπάνω «θαύματα», είναι ένα επαγγελματικό περιβάλλον το οποίο θα χαρακτηρίζεται από ησυχία και τάξη καθώς και ένα σταθερό, καθημερινό πρόγραμμα εργασιών.
Γνωρίζοντας από πρώτο χέρι (εξαιτίας του αυτιστικού γιου του) τις εν λόγω ανάγκες, ο Σόνε φρόντισε να παράσχει στους υπαλλήλους του ό,τι χρειάζονταν ώστε να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους προς όφελος τόσο των ιδίων (καθώς μέσω της εργασίας αποκτούν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, αυτοσυντηρούνται και κοινωνικοποιούνται) όσο και της Specialisterne.
Αντλώντας έμπνευση από το δανέζικο μοντέλο απασχόλησης, παρόμοιες εταιρείες έχουν ήδη ξεπηδήσει ή βρίσκονται στα σκαριά σε Σουηδία, Ελβετία, Νορβηγία, Ισλανδία, Ολλανδία και Βέλγιο, ενώ σύντομα πρόκειται να αρχίσει να λειτουργεί και το πρώτο εκτός Δανίας παράρτημα της Spe¬cia¬li¬sterne στη Γλασκόβη.Στόχος του Σόνε, τον οποίο έχουν προσεγγίσει οργανισμοί περισσοτέρων από 50 χωρών (μεταξύ αυτών, τα πανεπιστήμια Χάρβαρντ και MIT), είναι να βρει άμεσα ή έμμεσα «σοβαρή δουλειά» σε εκατομμύρια ανθρώπους με ειδικές ανάγκες.
Πού μπορούν να απορροφηθούν;
Σχεδόν παντού, «σε κάθε επιχείρηση, ποσοστό 1% με 5% των καθηκόντων μπορεί να αναληφθεί με απόλυτη επιτυχία από άτομα με αυτιστικές διαταραχές».
Μένει να τους δώσει κάποιος την ευκαιρία.

Δήμητρα Ράγια dimitra@pegasus.gr http://www.ethnos.gr