Μνήμη Ερνέστο Καρδενάλ (20 Ιαν. 1925 – 1 Μαρ. 2020): Το Κινητό — Παγκόσμια ημέρα ποίησης και νύχτα παγκόσμιας εξαθλίωσης

Ερνέστο Καρδενάλ (Ernesto Cardenal Martínez)
(Νικαράγουα, 20 Ιαν. 1925, Γρανάδα – 1 Μαρ. 2020, Μανάγκουα)
Photo: Juan-Aldabaldetrecu / Getty-Images / El País

Το Κινητό

Ερνέστο Καρδενάλ

Μιλάς στο κινητό σου
και μιλάς και μιλάς
και γελάς στο κινητό σου
κι ούτε που ξέρεις πώς φτιάχτηκε
κι ούτε πώς λειτουργεί
μα δεν πειράζει

το σοβαρό είναι ότι δεν ξέρεις   όπως ούτε κι εγώ το ήξερα   πως πεθαίνουν πολλοί στο Κονγκό χιλιάδες και χιλιάδες γι’ αυτό το κινητό πεθαίνουν στο Κονγκο στα βουνά του υπάρχει coltán

                        (εκτός από χρυσό και διαμάντια)
που χρησιμεύει για τους πυκνωτές των κινητών

για τον έλεγχο των ορυκτών πολυεθνικές εταιρείες κάνουν αυτόν τον ατελείωτο πόλεμο
                        5 εκατομμύρια νεκροί σε 15 χρόνια

και δεν θέλουν να το ξέρει κανείς χώρα με τεράστιο πλούτο και ανθρώπους θεόφτωχους

το 80% των παγκόσμιων αποθεμάτων
του coltán βρίσκονται στο Κονγκό
ενθάδε κείται το coltán εδώ και χρόνια
τρία δισεκατομμύρια χρόνια  Nokia, Motorola, Compak, Sony αγοράζουν coltán

το πεντάγωνο επίσης κι ακόμα η εταιρεία New York Times

και δεν θέλουν να σταματήσει ο πόλεμος
για να συνεχίσουν να αρπάζουν το coltán 7χρονα παιδιά και 10χρονα βγάζουν coltán

επειδή τα κορμάκια τους χωράνε σε τρύπες μικρές  για 25 σέντσια τη μέρα

και πεθαίνουν σωρηδόν τα παιδιά
από τη σκόνη του coltán
ή τσακισμένα απ’ τις πέτρες
που πέφτουν επάνω τους

και οι New York Times δεν θέλουν να το ξέρει κανείς  κι έτσι δεν το ξέρει κανείς αυτό το οργανωμένο έγκλημα των πολυεθνικών

η Βίβλος ταυτίζει  δικαιοσύνη κι αλήθεια  αγάπη κι αλήθεια επίσης
την αξία πα’ να πει της αλήθειας
που θα μας απελευθερώσει

μα και την αλήθεια του coltán
του coltán μέσα στο κινητό σου
που μιλάς και μιλάς

                    και γελάς στο κινητό σου.

Το κινητό και άλλα ποιήματα (Μαδρίτη, 2012)

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 21 Μαρτίου 2020

*

Ernesto Cardenal 

Ernesto Cardenal en su habitación mantenía una vida conventual. Foto: Franklin Villavicencio / Niú

Ernesto Cardenal Martínez. Επαναστάτης ποιητής, ιερέας, θεολόγος, συγγραφέας, μεταφραστής, γλύπτης και πολιτικός, πολυβραβευμένος για το έργο του. Το 2005 ήταν υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Θεολογίας της Απελευθέρωσης στη Λατινική Αμερική.

Μετά τη νίκη του (Frente Sandinista de Liberación Nacional –Εθνικο Απελευθερωτικό Μέτωπο Σαντοινίστας) και την ανατροπή του αιμοσταγούς Αναστάσιο Σομόσα, διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού (1979 – 1987).

Το 1965 μπήκε σε ένα μοναστικό τάγμα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, στο Κεντάκι των ΗΠΑ, και στη συνέχεια χειροτονήθηκε ιερέας.

Στις αρχές του 1966, ίδρυσε μια μικρή κομμούνα, σε ένα από τα νησάκια τους αρχιπελάγους της Σολεντινάμε (Solentiname, στη λίμνη Νικαράγουα), που αποτέλεσε ισχυρή επαναστατική εστία στη Νικαράγουα, αλλά και στη λατινοαμερικανική πολιτιστική και θρησκευτική ζωή.

Τον Οκτώβριο του 1977, όταν άρχισε η επανάσταση των Σαντινίστας, μια ομάδα νέων παιδιών (αγόρια και κορίτσια) από τη Σολεντινάμε, συμμετείχαν στο αντάρτικο και επιτέθηκαν στο στρατόπεδο San Carlos.

Η εθνοφρουρά του Σομόσα σε αντίποινα κατέστρεψε την κομμούνα του Καρδενάλ, ο ίδιος καταδικάστηκε ερήμην σε πολλά χρόνια φυλάκισης, δραπετεύει από τη Νικαράγουα κατ’ εντολή των Σαντινίστας, και αναλαμβάνει διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό, προωθώντας την αλληλεγγύη των λαών και των κυβερνήσεων με τον Νικαραγουανό αγώνα ως εκπρόσωπος του FSLN.

Το 1984, μεσούντος του Ψυχρού Πολέμου, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ τον καθαίρεσε από το ιερατικό του αξίωμα, μαζί με 3 ακόμη ιερείς, ένας εκ των οποίων ήταν ο Φερνάντο Καρδενάλ (αδελφός του ποιητή που πέθανε το 2016 και είχε χρηματίσει Υπουργός Παιδείας στην πρώτη κυβέρνηση Ντανιέλ Ορτέγα (1984-1990), για τη συμμετοχή τους στη Θεολογία της Απελευθέρωσης. «Πρέπει να νομιμοποιήσετε την κατάστασή σας» του είπε σε δημόσια επίπληξη, κατά την πρώτη του επίσκεψη στις χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Τριάντα χρόνια αργότερα (2014), ένας άλλος... καλός Πάπας ήρε την τιμωρία του.

Επισκέφθηκε δύο φορές στους Ινδιάνους Κούνα και τους Ινδιάνους του Αμαζονίου, και εκτός από τις δημοκρατικές χώρες της Λατινικής Αμερικής, επισκέφθηκε μεταξύ άλλων και τις: Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Πορτογαλία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία, Ολλανδία, Ελβετία, Ιταλία, Σοβιετική Ένωση, Τσεχοσλοβακία, Λιβύη, Λίβανο, Ιράν, Ιράκ.

(Μπ.Ζ. Μάρ. 2020)

Ernesto Cardenal. Ilustración: Px MolinAhttps://zbabis.blogspot.com/2020/03/Mnimi-ErnestoCardenal-ElCelular-To-kinito-Pagosmia-hmera-poiisis-kai-nyhta-pagosmias-exathliosis20-1925-1-2020.html