Η Άννα Διαμαντοπούλου μπορεί επάξια να διεκδικήσει τον τίτλο της πρέσβειρας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την εκπαίδευση. Μπορεί στην ορολογία να είναι πιο... εγκρατής, αλλά το νομοσχέδιο που έφερε στη Βουλή και έκανε νόμο θέτει τις βάσεις για να λάβει σάρκα και οστά και στην Ελλάδα το νεοφιλελεύθερο εκπαιδευτικό μοντέλο.
Η επόμενη ημέρα στην εκπαίδευση μετά το νομοσχέδιο και τις δραστικές περικοπές δαπανών και μισθών.
Πριν ακόμα την είσοδο του ΔΝΤ στη χώρα μας, η υπουργός Παιδείας είχε αρχίσει να προετοιμάζει τη μετάβαση στο νέο καθεστώς. Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παγκόσμια Τράπεζα και ΟΟΣΑ χρόνια τώρα έχουν επισημάνει ότι η δημόσια χρηματοδότηση της παιδείας είναι μη βιώσιμη. Το 2001, η Παγκόσμια Τράπεζα, το δεξί χέρι του ΔΝΤ, προειδοποιεί ότι "η παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών σε όλο τον πληθυσμό δεν είναι δυνατόν να συντηρηθεί οικονομικά". "Η οικονομική βιωσιμότητα απαιτεί από τις κυβερνήσεις να μετατρέψουν τις δημόσιες υπηρεσίες από δωρεάν σε υπηρεσίες επί πληρωμή".
Η επέμβαση του ΔΝΤ επιταχύνει στη χώρα μας την επίσημη μετάβαση από το μοντέλο της δωρεάν εκπαίδευσης στο μοντέλο της εκπαίδευσης επί πληρωμή. Μα θα πείτε: Για ποια δωρεάν εκπαίδευση μιλάμε όταν τομείς ολόκληροι, όπως η εκμάθηση ξένων γλωσσών, έχουν παραχωρηθεί εδώ και δεκαετίες στον ιδιωτικό τομέα; Πόσα θα δώσουμε ακόμα; Τι θα λέγατε για το πετρέλαιο, τα αναλώσιμα, το φως και το τηλέφωνο, τι θα λέγατε να συντηρείτε εσείς το σχολείο, τι θα λέγατε για τα βιβλία, τα χαρτιά, ενδεχομένως τα εξέταστρα στις πανελλαδικές; Υπάρχουν πολλά που έχετε γλυτώσει και που ετοιμάζονται να σας φορτωθούν στις τσέπες.
O χρήστης να επιβαρύνεται...
Σε μια έκθεση για την κατάσταση της εκπαίδευσης σε παγκόσμιο επίπεδο, που φέρει τον τίτλο "Παιδεία δωρεάν ή επί πληρωμή", αναγνωρίζονται 24 είδη ιδιωτικών δαπανών μόνο για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση (Katarina Tomasevski - Free or Fee: 2006 Global Report). Οπότε έχουμε μέλλον... Η Παγκόσμια Τράπεζα τα λέει "επιβάρυνση χρηστών", επίσημη ή ανεπίσημη. Το νομοσχέδιο που πέρασε η κ. Διαμαντοπούλου αποφεύγει αυτές τις ακραίες εκφράσεις, αλλά προς τα 'κεί πάει το πράγμα μέσω της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας. Τα σχολεία περνούν στους δήμους κι από εκεί είτε στους γονείς (ανάλογα με το πορτοφόλι τους) είτε στους χορηγούς. Η ευθύνη, από δημόσια, ιδιωτικοποιείται...
Πίσω από τον δήμαρχο, λέει ο Λεωνίδας Νίκας, δάσκαλος σε σχολείο του Πειραιά, κρύβεται καλά ο χορηγός, είτε αυτός λέγεται "Διυλιστήρια Ασπροπύργου" που για την αφόρητη ατμόσφαιρα που σκορπίζουν στις γύρω αυλές των σχολείων δίνουν δωρεάν μερικές χιλιάδες λίτρα πετρέλαιο θέρμανσης που εκπίπτει και από την εφορία, είτε "Goody's" που θέλουν δήθεν να εκπαιδεύσουν "μικρούς μάγειρες" και μάλιστα ... "υγιεινής διατροφής". Διότι όσο η ευθύνη της λειτουργίας, άρα και της χρηματοδότησης, θα αποκεντρώνεται και θα περνάει στα όρια του σχολείου, αυτό, ανταγωνιζόμενο τα άλλα σχολεία και προσπαθώντας να πιάσει τους "στόχους", θα αναζητά ποικιλώνυμους χορηγούς για να επιβιώσει και να μη "βυθιστεί" αύτανδρο.
Μαχαίρι στις εκπαιδευτικές δαπάνες
Η αυτοχρηματοδότηση του σχολείου είναι η μία πλευρά του νέου μοντέλου που πέρα από το νόμο επιβάλλεται de facto από τις δραστικές περικοπές των κρατικών δαπανών. Η εκπαίδευση σε όλο τον κόσμο και στην Ευρώπη στενάζει από τις περικοπές και οι εκπαιδευτικοί από τις μειώσεις μισθών και τις απολύσεις. Ειδικά στις χώρες επέμβασης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Ρουμανία, Λετονία, Εσθονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Σερβία) η κατάσταση είναι εκρηκτική. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσαν τα εκπαιδευτικά συνδικάτα στη Διεθνή της Εκπαίδευσης, τα σχολεία και οι μισθοί των δασκάλων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των περικοπών. Οι μειώσεις φτάνουν μέχρι και 20%. Από την πολιτική των περικοπών δεν ξέφυγε ούτε η Ρουμανία, όπου ο μέσος μισθός ενός εκπαιδευτικού δεν ξεπερνά τα 485 δολάρια.
Το ΔΝΤ έβαλε και εκεί το κερασάκι στην τούρτα. Το ξήλωμα είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα, με την υιοθέτηση του νεοφιλεύθερου μοντέλου εκπαίδευσης. Ο ΟΟΣΑ περιγράφει τα βασικά του στοιχεία επιθεωρώντας την κατάσταση στην Πολωνία: “Μείωση των μισθών των δασκάλων, άμεση εμπλοκή των γονιών στην κάλυψη των εξόδων των σχολείων, κατάργηση των υποτροφιών, θεαματική επέκταση προγραμμάτων σπουδών με δίδακτρα στην ανώτατη εκπαίδευση, διαδεδομένη πρακτική μεταξύ των δασκάλων να αναζητούν δεύτερη δουλειά ή εναλλακτικές πηγές εισοδήματος, ραγδαία αύξηση μορφών εκπαίδευσης βασισμένων στην αγορά, σχεδόν απόλυτη αδιαφορία για τη συντήρηση και επισκευή των εκπαιδευτικών υποδομών”.
Εφιάλτης η σχολική διαρροή
Όλα αυτά τα θετικά για τον ΟΟΣΑ, να πώς τα σχολιάζει η UNISEF: “Σε όλη την κεντρική και ανατολική Ευρώπη, υπηρεσίες που κάποτε παρέχονταν δωρεάν ή απαιτούσαν ελάχιστα δίδακτρα, τώρα προσφέρονται σε τιμές αγοράς. Υπό το βάρος των περικοπών των εκπαιδευτικών προϋπολογισμών, τα σχολεία ενθαρρύνονται να δημιουργήσουν τα δικά τους ταμεία αρωγής και να εισάγουν δίδακτρα για 'έξτρα υπηρεσίες'. Παιδιά από φτωχά νοικοκυριά αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερα προβλήματα να παραμείνουν στο σχολείο”.
Ο πιο καλός ο μαθητής...
Στην Ελλάδα ακολουθούν το ίδιο σχέδιο ή και πιο επιθετικό. Οι εκπαιδευτικοί χάνουν δυό μισθούς από τις περικοπές και έναν από την αύξηση ΦΠΑ κ.ά. Η κ. Διαμαντοπούλου έσπευσε να θέσει “ταβάνι” απασχολούμενων εκπαιδευτικών πριν της το ζητήσουν επισήμως. Εμμέσως πλην σαφώς, έθεσε την κόκκινη γραμμή στους 150.000 εκπαιδευτικούς. Οι μειώσεις προσωπικού αρχίζουν από την επόμενη σχολική χρονιά. Το στοίχημα της υπουργού, λέει η καθηγήτρια και μέλος του Δ.Σ. της ΟΛΜΕ Ελένη Ζωγραφάκη, είναι να δουλέψουν τα σχολεία με 17.000 λιγότερους εκπαιδευτικούς. Η συνταγή είναι έτοιμη: συγχωνεύσεις σχολείων, συμπτύξεις τμημάτων, συμπληρώσεις υποχρεωτικού ωραρίου σε 3-4 σχολεία (που μπορεί να απέχουν και 40 χιλιόμετρα, χωρίς οδοιπορικά), υποχρεωτικές υπερωρίες μέχρι 5 ώρες, καθυστέρηση έναρξης και ενδεχομένως και ματαίωση της ενισχυτικής και της πρόσθετης διδακτικής στήριξης, περικοπές στα πολιτιστικά και περιβαλλοντικά προγράμματα.
Αυτό το σχολείο πρέπει να το πιστέψουμε ως το νέο σχολείο που πρώτα έχει το μαθητή. Γελάει πικραμένα το γράμμα που μας έστειλε μια μαθήτρια της Γ' Λυκείου από την Κατερίνη, η Μαρία-Χαρά Καρυπίδου. Το βαρύ και ληθαργικό σχολείο που κουράζει, που κοιμίζει, που αγχώνει παραμένει ως έχει, μας γράφει. Το σχολείο με τους γκριζομπέζ τοίχους του, τα εξαιρετικά εξοπλισμένα και ανύπαρκτα εργαστήριά του, τα τριαντάρια τμήματά του, τις ελλιπείς ή και αόρατες βιβλιοθήκες του και το σχολείο που θεωρεί την τέχνη ως κάτι όχι δευτερεύον ή τριτεύον, αλλά ως κάτι το “τεταρτεύον” ή και “πεμπτεύον” μένει ανέγγιχτο, θαρρείς και όλοι το φοβούνται..."
Οι αναλώσιμοι...
Γελάει με θυμό και ο Στάθης Κατσούλας, ωρομίσθιος εκπαιδευτικός που βρίσκεται με το πόδι στο γύψο μετά... τη συνάντηση που είχε στο ραδιομέγαρο της δημόσιας τηλεόρασης με άνδρες των ΜΑΤ. Ο Στάθης Κατσούλας ήταν από εκείνους που την προηγούμενη Δευτέρα θέλησαν να ακουστεί η αλήθεια για το νομοσχέδιο της κ. Διαμαντοπούλου. “Να πούμε ότι με το νέο σύστημα διορισμού τα πτυχία καταργούνται, η προϋπηρεσία που την μαζέψαμε ώρα την ώρα απαξιώνεται, η ωρομισθία αναβαθμίζεται, οι μόνιμοι διορισμοί εκμηδενίζονται. Να πούμε ότι για να πάρουμε το ανώτατο σύνολο μορίων προϋπηρεσίας πρέπει να δουλέψουμε 42 χρόνια ως ωρομίσθιοι. Να πούμε ότι 18 μήνες πραγματικής δουλειάς στα σχολεία, που πληρώνεται πάντα με καθυστέρηση, ισούται με τη γνώση μιας ξένης γλώσσας και την κατοχή ecdl. Να πούμε ότι οι εκπαιδευτικοί δεν είναι αναλώσιμοι. Να πούμε όχι μόνο για την εξεταστική οδύσσεια που περιμένει κι εμάς, και άλλους μέχρι κάποτε να διοριστούμε αλλά και για το μετά... Για την εισαγωγή της αξιολόγησης ως μέσο απόλυσης των εκπαιδευτικών, σε πρώτη φάση των νεοδιοριζόμενων”.
Το νέο σχολείο απαιτεί έναν εκπαιδευτικό υποταγμένο. Το πρώτο βήμα γίνεται με το θεσμό του δόκιμου εκπαιδευτικού που αν δεν κριθεί κατάλληλος, δεν μετατάσσεται απαραιτήτως. Μπορεί και να απολυθεί. Η απαρχή της άρσης της μονιμότητας, λέει η Ελένη Ζωγραφάκη. Η εκπαίδευση με μια σειρά ρυθμίσεις μετατρέπεται σε ένα απέραντο πεδίο διαρκούς επιτήρησης και ιεραρχικού ελέγχου με πρόσχημα την “αξιολόγηση” και την “αξιοκρατία”.
Στεφανάκου Π. απο την Αυγή
Ένας από τους “ληστές με τα μαύρα”, ο 34χρονος Συμεών Σεϊσίδης, είναι στα χέρια της Αστυνομίας. Όντας και επικηρυγμένος μάλιστα έναντι 600.000 ευρώ. Κάποιοι δηλαδή θα βγάλουν και χοντρό μεροκάματο. Οι “ληστές με τα άσπρα” είναι ανενόχλητοι. Κανείς δεν έχει συλληφθεί και κανείς δεν έχει επικηρυχθεί.
