17 Αυγούστου 1944 μπλόκο της Κοκκινιας.

Απ' το βρόχο του μπλόκου βγαλμένη
τους καπνούς, τη φωτιά, τα χωνιά,
τη θηλιά που σού είχαν στημένη
ξεπετιέσαι ψηλά Κοκκινιά...

Ατσαλένια πατρίδα του ιδρώτα
μη λυγώντας να ζήσεις σκυφτά
δίνεις αίμα κι ανάβεις τα φώτα
μιας Αυγούστου τρανής δεκαεφτά ...

Κοκκινιά, Λευτεριά και Ελλάδα
στο βωμό κάποιας μάντρας σφιχτά,
στα ουράνια υψώσαν λαμπάδα
μιας Αυγούστου τρανής δεκαεφτά
(του Γ. Χατζηαναστασίου)




17 Αυγούστου 1944 μπλόκο της Κοκκινιας.


Ενα ύψιστο ιστορικό και πολιτικό γεγονός, που σηματοδοτεί την ιστορία της πόλης της Κοκκινιάς, συμπληρώνει φέτος 66 χρόνια. Εξήντα έξη χρόνια από τότε που το αίμα 315 πατριωτών πότισε τη «Μάντρα της Κοκκινιάς».
Ως ελάχιστο φόρο τιμής πραγματοποιούνται εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τα θύματα των ναζί κατακτητών και των ταγματασφαλιτών συνεργατών τους στο Μπλόκο της Κοκκινιάς, τον Αύγουστο του 1944.
Τις εκδηλώσεις διοργανώνει ο Δήμος Νίκαιας σε συνεργασία με τις αντιστασιακές οργανώσεις της πόλης.

η αφίσα για τις εκδηλώσεις του μπλόκου του 2009 από αφίσα του ΕΑΜ
Πριν από 66 χρόνια, την Παρασκευή 17 Αυγούστου 1944, 315 πατριώτες εκτελέστηκαν στη «Μάντρα της Κοκκινιάς» και σε άλλα σημεία της πόλης, την ίδια ώρα που άλλοι συναγωνιστές έπαιρναν το δρόμο για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, από τα οποία πολλοί δε γύρισαν ποτέ. Πριν ακόμα βγει ο ήλιος, η Κοκκινιά βρέθηκε κυκλωμένη απ' όλες τις μεριές από τους Γερμανούς και τους ντόπιους προδότες. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα τρόμου, μάζεψαν όλους τους άνδρες δεκατεσσάρων έως εξήντα ετών. Σύνολο, 20.000 περίπου στην πλατεία Οσίας Ξένης. Κι ύστερα άρχισαν τα ομαδικά βασανιστήρια, οι ξυλοδαρμοί, τα χτυπήματα με τους υποκόπανους, οι ταπεινώσεις και οι εκτελέσεις. Στις 6, 7 και 8 του Μάρτη είχε προηγηθεί η μάχη της Κοκκινιάς, με παραδειγματική αντίσταση του λαού της και 100 παλικάρια νεκρούς στον αγώνα κατά των κατακτητών.

Ο Κόκκινος Στρατός αφού ελευθέρωσε τη σοβιετική γη βάδιζε ακάθεκτος προς το Βερολίνο, απελευθερώνοντας στο διάβα του τους προλετάριους των χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Στην Ελλάδα ο λαός με το όπλο στο χέρι και την καθοδήγηση του ΚΚΕ έδιωχνε τους χιτλερικούς από τα χώματα της πατρίδας. Η λευτεριά ήταν πλέον κοντά αλλά οι φασίστες, με τη συνέργεια ντόπιων προδοτών, συνέχιζαν την εγκληματική τους δράση.
Στις 6, 7 και 8 του Μάρτη του ίδιου χρόνου η ανταρτομάνα Κοκκινιά είχε δώσει την ηρωική και αιματοβαμμένη μάχη, δίνοντας στον αγώνα 100 περίπου παλικάρια, με παραδειγματική αντίσταση του λαού της απέναντι στον κατακτητή και τους συνεργάτες του. Η εκδίκηση των φασιστών ήρθε τα χαράματα της Παρασκευής 17 του Αυγούστου 1944. Πριν ακόμα βγει ο ήλιος, βρέθηκε κυκλωμένη απ' όλες τις μεριές. Γερμανοί και γερμανοτσολιάδες επέδραμαν από διάφορα σημεία της περιοχής, με σκοπό ν' αναχαιτίσουν τη δράση των αγωνιστών των ΕΑΜ - ΕΠΟΝ - ΕΛΑΣ και τη μεγάλη προσφορά του κοκκινιώτικου λαού στον αγώνα για τη λευτεριά. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα τρόμου, μάζεψαν όλους τους άνδρες δεκατεσσάρων έως εξήντα ετών. Σύνολο 20 χιλιάδες περίπου στην πλατεία Οσίας Ξένης. Κι ύστερα άρχισαν τα ομαδικά βασανιστήρια, οι ξυλοδαρμοί, τα χτυπήματα με τους υποκόπανους, οι ταπεινώσεις και οι εκτελέσεις. Με πρωταγωνιστές στη σφαγή τον διαβόητο ταγματασφαλίτη Πλυτζανόπουλο, το «δεξί του χέρι», τον Σγούρο, και από κοντά τον Μπουραντά.
Εβδομήντα έξι πατριώτες, μαζί και η ηρωίδα Διαμάντω Κουμπάκη, οδηγήθηκαν και εκτελέστηκαν στη Μάντρα, μπροστά στα μάτια των δικών τους. Αλλοι 50 εκτελέστηκαν σε μια άλλη μάντρα στα Αρμένικα, 40 κάηκαν στο Σχιστό και άλλοι δολοφονήθηκαν στους δρόμους και στα σπίτια τους. Συνολικά 315 ήταν τα θύματα της θηριωδίας του Μπλόκου της Κοκκινιάς.
Οκτώ χιλιάδες έκλεισαν στο Χαϊδάρι και απ' αυτούς 1.000 σύρθηκαν στα στρατόπεδα του Χαϊδαρίου και από κει όμηροι στα κάτεργα της Γερμανίας. Στο Νταχάου, στο Μπούχενβαλντ και τα άλλα φασιστικά σφαγεία όμηροι, απ' όπου πολλοί δε γύρισαν ποτέ.
Κι όσοι θυμούνται τα γεγονότα εκείνης της ημέρας δεν ξεχνούν το θάρρος και τη γενναιότητα που επέδειξαν οι αγωνιστές. Δεν ξεχνούν την αποφασιστικότητα με την οποία από την πρώτη στιγμή είχαν ριχτεί στον αγώνα και τη γενναιότητα με την οποία έφτασαν μέχρι το τέλος.

η Κοκκινιά είναι μέλος του δυκτίου μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών
αντιγράφουμε από το εκεί .

Οι δοσίλογοι Βακαλόπουλος, Παρθενίου, Τσιμπιδάρος, Τσανακαλιώτης, Τηλέμαχος, Μόρφης (της Ειδικής Ασφάλειας), Μητρόπουλος, Γκίνος μαζί με το λοχαγό Παπαγεωργίου και τον διερμηνέα Ανθόπουλο συνεχίζουν με το δάχτυλο τεντωμένο : «Εσύ εκεί, κι εσύ εμπρός σήκω. Εσύ ο κομμουνιστής»
Ο γνωστός χαφιές της Κοκκινιάς, Μπατράνης, διακρίνει μέσα στο πλήθος το λοχαγό του ΕΛΑΣ Αποστόλη Χατζηβασιλείου και με ειρωνεία τον χαιρετά «τα σέβη μου λοχαγέ» και δίνει το σύνθημα. Αφού με την ξιφολόγχη του βγάζουν το μάτι και του σχίζουν τα μάγουλα, τον περιφέρουν ανάμεσα στο πλήθος ζητώντας του να προδώσει. Η απάντηση του ΕΛΑΣίτη λοχαγού ήταν «Πατριώτες, σηκώστε το κεφάλι, μη φοβάστε. Δεν πρόκειται να προδώσω κανέναν». Σέρνεται για να κρεμαστεί αναίσθητος. Λίγο πριν το τέλος του ψέλλισε. «ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ΕΚΔΙΚΗΣΗ»!!!.

...........λίγο πριν την εκτελέσουν βρήκε το κουράγιο να φωνάξει «Μια ζωή τη χρωστάμε, ας μην την πάρουν οι προδότες. Υπάρχουν χιλιάδες λεβέντες. Θα τους εκδικηθούν».
Παρόμοια κατάληξη θα έχει και μια άλλη ηρωίδα, η Αθηνά Μαύρου. Καθώς την έσερναν βίαια στην Οσία Ξένη, για να μαρτυρήσει όσους γνώριζε, φώναξε: «αδέλφια το κεφάλι ψηλά, δε γνωρίζω κανέναν και ας με φάει το βόλι του Γερμανού».


1944. Μασκοφόροι και ταγματασφαλίτες

Και να, δεν αργούν να φανούν οι προδότες. Σέρνονται σαν τα φίδια, ανάμεσα στο πλήθος και ψάχνουνε. Ο πιό απαίσιος προδότης, που γνωρίζει τα παιδιά της οργάνωσης Κιλικιανών, είναι ο Μπαντράνης, ένα σιχαμερό υποκείμενο, που εισχώρησε στις γραμμές των οργανώσεων, όπως τόσοι και τόσοι... Τον συναγωνίζεται ένας άλλος προδότης, ο Βακαλόπουλος. Αυτοί κάψανε κόσμο και κοσμάκη. Ακόμη ο κουρέας Μπεμπέκογλου, που ασυνείδητα πρόδινε, όποιον συναντούσε, νομίζοντας ότι θα σωθεί. Για τους δυό πρώτους λέγεται ότι πήγαν στις αντιστασιακές ομάδες. Ενα βράδυ πιάστηκαν από τους ασφαλίτες και για να σώσουν τα τομάρια τους γίνανε χαφιέδες φεύγοντας από την Κοκκινιά. Μάλιστα ο Μπαντράνης έστηνε κάθε μέρα καρτέρι στην οδό Μενάνδρου στην Αθήνα - τότε εκεί ήταν το τέρμα των λεωφορείων Κοκκινιάς - κι όποιον γνώριζε σαν εαμίτη τον έπιανε. (...)
Αυτός πρωτοστατεί στις προδοσίες. Από κοντά κι άλλοι: ένας-δυο φοράνε μάσκες. (Ο Μπαντράνης κι ο Βακαλόπουλος δεν φορούσαν μάσκες). Οποιον δούνε γνωστό, σηκώνουν το δάχτυλό τους και τον δείχνουν. Οσοι τολμάνε να διαμαρτυρηθούν, τους τσακίζουνε στο ξύλο. Με κοντακιές και κλωτσιές τους τραβάνε για τη μάντρα των εκτελέσεων.
Ο Πλυτζανόπουλος και ο Σγούρος [συνταγματάρχες των Ταγμάτων Ασφαλείας] νοιώθουν ικανοποιημένοι. Επιτέλους, σήμερα κατορθώνουν να γονατίσουν την Κοκκινιά, που σε τόσους μπελάδες τους είχε βάλει.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΤΣΟΣ
("Το μπλόκο της Κοκκινιάς", 3η εκδ., Κοκκινιά 1993,σ.28- 9)

από το blog . Crousma
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ

"Στις 6:00 π.μ., ακούγονται τα "χωνιά" στους δρόμους της Κοκκινιάς. Όχι τα χωνιά της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ που καλούσαν κάθε τόσο τον Κοκκινιώτικο λαό σε αντίσταση και του έδιναν κουράγιο, μα τα "χωνιά" των ταγματασφαλιτών:
"Προσοχή - προσοχή! Σας μιλάνε τα τάγματα ασφαλείας. Όλοι οι άνδρες από 14 έως 60 ετών να πάνε στην πλατεία της Οσίας Ξένης για έλεγχο ταυτοτήτων. Όσοι πιαστούν στα σπίτια τους θα τουφεκίζονται επί τόπου"
Έτσι ξεκίνησε η τραγωδία. Άλλη μια αιματοβαμμένη σελίδα της ηρωικής αντίστασης του Ελληνικού λαού, του λαού της Κοκκινιάς, το Μπλόκο της Κοκκινιάς.
"Δεκάδες γερμανικά καμιόνια είχαν περικυκλώσει και έσφιγγαν τον κλοιό, από τον Κορυδαλλό, Αιγάλεω, Δαφνί, και Ρέντη μέχρι Κερατσίνι, Φάληρο και Πειραιά.

συνέχεια στο Crousma



από το blog . Αιολική γή
Λίγο μετά το μεσημέρι σταματούν οι εκτελέσεις.
Στο χώρο της Μάντρας η εικόνα είναι τρομερή. Σωρός τα πτώματα, τσουβαλιασμένα το ένα πάνω από το άλλο. Το αίμα έχει καλύψει το πάτωμα στον στεγασμένο χώρο.
Οι Γερμανοί αηδιασμένοι δίνουν διαταγή στους κουκουλοφόρους να σκυλέψουν τους νεκρούς. Αυτοί ορμούν πάνω στα εκτελεσμένα κορμιά και αρχίζουν να τους παίρνουν ότι αντικείμενα αξίας είχαν πάνω τους.
συνέχεια εδώ


από το blog . Black Bedlam

Κάποτε ήρθαν σε τούτην εδώ την γειτονιά άνθρωποι, με την ελπίδα,το κουράγιο και την απόφαση στα μάτια.Έφτιαξαν το σκολειό τους, έφτιαξαν την εκκλησιά τους, ασβέστωσαν τα σπιτικά τους, έβαψαν τα πορτοπαράθυρα τους στο χρώμα της ελπίδας, στόλισαν τα χαγιάτια τους με κατηφέδες, με βασιλικούς και δυόσμους,φύτεψαν στους δρόμους τους ευκάλυπτους και πήραν τον χορό της ζωής και του αγώνα.
Σε τούτη εδώ την γειτονιά που λες, έδωσαν στους δρόμους τους τα ονόματα απ΄τις χαμένες τους πατρίδες. Κυδωνιών, Βιθυνίας, Ιωνίας, Ατταλείας, Βοσπόρου, Μαινεμένης.

συνέχεια στο blog. http://blackbedlam.blogspot.com

Είναι πάρα πολλά αυτά που έχουμε να πούμε και να γράψουμε για το " μπλόκο " γιατί η αντίσταση του Λαού της Κοκκινιάς στην περίοδο της κατοχής καθόρισε την πορεία αυτής της Πόλης και των ανθρώπων της για πάντα , όσο και να θέλουν να ξεχάσουμε όσο και να προσπαθούν οι σύγχρονοι << Πλυτζανόπουλοι , και Μπουραντάδες >> που φόρεσαν την κουκούλα του εκσυχρονιστή και του Σωτήρα αυτής της Πόλης , να ξεχάσουμε και να θυμόμαστε μόνο το σήμερα ..εμείς πάντα θα καμαρώνουμε και θα λέμε με καμάρι ότι είμαστε από την ΚΟΚΚΙΝΙΑ
Για μας οι αγωνιστές και οι εκτελεσμένοι στην μάντρα του μπλόκου θα είναι πάντα παρόντες στο κάλεσμα για τους νέους αγώνες που ξημερώνους αυριο για την απαλαγή της χώρας μας από την " Νέα κατοχή " που της επέβαλαν η τρόικα και οι ντόπιοι υπηρέτες της.
Αποστόλης Χατζηβασιλείου ΠΑΡΩΝ!
Παναγιώτης Ασμάνης , ΠΑΡΩΝ!
Διαμάντω Κουμπάκη, ΠΑΡΟΥΣΑ !

Καζακίδης Στέλιος, ΠΑΡΩΝ!

Κων/νος Περιβόλας, ΠΑΡΩΝ!
Αθηνά Μαύρου, ΠΑΡΟΥΣΑ!.....

κάθε γωνιά και δρόμος στην Κοκκινιά έχει και την δική του ιστορία

ο χώρος της "μάντρας" οπως είναι σήμερα


η πόρτα είσοδος στο υφαντουργείο που έγιναν η εκτελέσεις διασωζετε έτσι μέχρι και σήμερα

το εσωτερικό του μουσείου της "μάντρας" με φωτογραφίες των εκτελεσμένων αγωνιστών και άλλα αντικείμενα που σώζονται απο εκείνη την περίοδο.
Η φωτογραφία είναι από την επίσκεψη στο χώρο της "μάντρας" τον Αυγουστο του 2004 της εθνικής ομάδας της Κούβας που έπαιρνε μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004