Κυριακή 12 Ιουνίου 2011

Η εκπαίδευση στην "Ελεύθερη Ελάδα"

ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ Ε ΚΑΙ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΠΕΕΑ

H Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) στο λίγο χρόνο που λειτούργησε αποφάσισε να εκδώσει σχολικά βιβλία, έδωσε εντολή στον παιδαγωγό Μ Παπαμαύρο σε συνεργασία με άλλους εκπαιδευτικούς στο Παιδαγωγικό Φροντιστήριο Καρπενησίου, που λειτουργούσε στο χωριό Τροβάτο Ευρυτανίας, να συνταχθεί βιβλίο για την Ε και ΣΤ τάξη του δημοτικού, το βιβλίο γράφτηκε από 20 Αυγούστου μέχρι 20 Σεπτεμβρίου, εγκρίθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΠΕΕΑ με μικρές τροποποιήσεις, έτσι στην Ελεύθερη Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1944 ήταν έτοιμο το εν λόγω βιβλίο.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το Τροβάτο βρίσκεται στο βορειότερο άκρο της Ευρυτανίας και του δήμου Αγράφων, κοντά στα σύνορα με το νομό Καρδίτσας, και σε υψόμετρο 1060 μέτρων.


Οι εκπαιδευτικοί που συνεργάστηκαν με τον Μιχ Παπαμαύρο που ορίστηκαν από το Παιδαγωγικό Φροντιστήριο Καρπενησίου ήταν ο Γιώργος Μυρισιώτης, ο Χάρης Σακελλαρίου που σύντασσε στην Στερεά το περιοδικό «Τα Αετόπουλα», η συντακτική επιτροπή του Αναγνωστικού αποφάσισε το βιβλίο να μη ξεπερνά τα 8-9 τυπογραφικά , τα κείμενα που δινόντουσαν στα παιδιά του δημοτικού να είχαν θέματα με την αντίσταση και την τόνωση του ηρωικού πνεύματος και την παλικαριά, ο τίτλος του βιβλίου θα ήταν «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ». Το πρωτότυπο βιβλίο κατά την ομολογία τοθ Μ Παπαμαύρου «τυπώθηκε με πολλά τυπογραφικά λάθη, γιατί παράλειψα να πάω στο χωριό, που είχαμε το πιεστήριο μας, για να παρακολουθήσω την εκτύπωσή του» και φυσικά το βιβλίο δεν είχε εικονογράφηση. Δηλαδή γίνηκε μια δουλεία «στα γρήγορα», δεν δόθηκε η πρέπουσα προσοχή, ωστόσο όσο το διδάχτηκαν τα Ελληνόπουλα «άρεσε» στα παιδιά γιατί είχε αμεσότητα στην ύλη του και ζωντάνια.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Παιδικός Σταθμός Καρπενησίου 1944, μπροστά ο "Καπετάν Γαρίδας" (Βαγγέλης Κοράκης)


Το βιβλίο μετά την λήξη της κατοχής και μέσα στην δύνη του Εμφυλίου χάθηκε, όσοι το είχαν στην κατοχή τους φρόντιζαν να το καταστρέψουν ώστε να μη εντοπιστεί από παρακρατικούς ή άλλους αντίπαλους της ΕΑΜικής αντίστασης, κάποιοι το έθαψαν και όταν μετά από χρόνια το ανέσυραν ήταν πολτομάζα, διασώθηκαν δύο αντίτυπα το ένα στο χωριό Λαδικού Φθιώτιδας από τον Κ Γιδαράκο και από τον συνταξιούχο δάσκαλο Χρ Παπαυγέρη (που το είχε διδάξει), ο δάσκαλος το περιέσωσε κάτω από τα κεραμίδια, στα «χατίλια», του σπιτιού και το άλλο από τον δάσκαλο Γιώργο Μωραΐτη.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ανάγνωση και γραφή στην ύπαιθρο.

ΜΙΧ ΠΑΠΑΜΑΥΡΟΣ


Γεννήθηκε το 1893 στη Βολισσό της Χίου, σπούδασε στο γυμνάσιο Χίου και στάλθηκε με υποτροφία από Χιώτη εφοπλιστή στην Γερμανία όπου και σπούδασε φιλοσοφία και παιδαγωγικά.

Δίδαξε σε αγροτικό σχολείο στην Γερμανία και γύρισε στην Ελλάδα το 1919 όπου διορίαστηκε Επόπτης Παιδείας στην Ανατολική Θράκη με έδρα την Ανδριανούπολη. Διατέλεσε υποδιευθυντής στο Μαράσλειο Διδασκαλείο με διευθυντή τον Αλ Δελμούζο και από το 1928 ως το 1933 ήταν διευθυντής στο Διδασκαλείο Λαμίας. Για τις προοδευτικές του ιδέες διώχθηκε το 1926 από την δικτατορία του Πάγκαλου, και παύτηκε οριστικά το 1933.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : ΜΙΧ ΠΑΠΑΜΑΥΡΟΥ

Στην κατοχή ήταν στο ΕΑΜ και συνδιευθυντής στο Παιδαγωγικό Φροντηστήριο Καρπενησίου μαζί με τον παιδαγωγό Κ Δ Σωτηρίου, έγραψε αρκετά βιβλία.




Μετά την απελευθέρωση φυλακίστηκε στις φυλακές Χατζηκώστα , Αβέρωφ, Αίγινας, στο Αγρίνιο και εξορίστηκε στα Γιούρα, δικάστηκε στην Πάτρα όπου και αθωώθηκε στην συνέχεια πήγε στην ΕΣΣΔ όπου και τιμήθηκε από την Ακαδημία Παιδαγωγικών Επιστημών. Πέθανε το 1963 στην Αθήνα.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Παιδική Χορωδία στις Κορυσχάδες, διευθύνει ο μικρός Μιχαλάκης.


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΑΔΑ»


- ΤΟ ΕΑΜ
- Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΕΑΜ (ποίημα)
- ΟΤΑΝ Η ΠΕΙΝΑ ΘΕΡΙΖΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
- ΕΤΣΙ ΞΕΚΙΝΗΣΑΜΕ
- Ο ΛΑΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
- ΣΤΗΝ ΠΙΝΔΟ (ποίημα)
- Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΤΡΟΜΑΡΑΣ
- ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ
- ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΑΝΤΑΡΤΗ (ποίημα)
- ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ (ποίημα)
- ΣΩΣΤΟ ΠΑΛΙΚΑΡΙ
- ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟ (ποίημα)
- ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
- ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ (ποίημα)
- ΤΟ ΑΕΤΟΠΟΥΛΟ
- ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ
- ΒΡΟΝΤΑΕΙ Ο ΟΛΥΜΠΟΣ (το γνωστό αντάρτικο μαρς)
- ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ (ποίημα)
- ΟΙ 120 ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ
- ΠΕΝΘΙΜΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ (πέσατε θύματα)
- Ο ΜΙΚΡΟΣ ΣΩΤΗΡΑΣ
- ΚΑΘΕ ΝΥΧΤΑ στους ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ
- ΚΑΜΑΡΩΤΑ ΤΑ ΝΙΑΤΑ ΜΑΣ (εμβατήριο)
- ΟΤΑΝ ΠΡΩΤΟΜΠΗΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ
- Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΑΡΤΗ (γράμμα για το βουνό)
- ΛΕΥΤΕΡΑ ΝΙΑΤΑ (ποίημα)
- ΑΘΗΝΑ Η ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΗΡΩΙΣΜΟΥ
- ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΑΘΗΝΑ ΔΕ ΘΑ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΤΕΙ
- ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ (εμβατήριο)
- ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΕΣ ΣΤ ΑΡΜΑΤΑ
- ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΝ (εμβατήριο)
- ΠΟΛΕΜΑ Η ΚΑΛΛΙΘΕΑ
- ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ Η ΜΑΧΗ (ποίημα)
- ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ (ποίημα)
- ΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ
- ΣΑΝ ΘΡΥΛΟΣ (ποίημα)
- Η ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ
- ΣΤΟΝ ΒΑΣΑΝΙΣΜΕΝΟ ΛΑΟ (ποίημα)
- ΛΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
- ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΤΡΕΝΟ
- Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΕΑ
- ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΠΕΕΑ (ποίημα)
- ΣΤΙΣ 8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1944
- ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ Η ΔΥΝΑΜΗ
- ΑΠ ΕΔΩ ΠΕΡΑΣΑΝ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ
- Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ
- ΤΙΜΗ ΣΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
- ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ (εμβατήριο)
- ΕΝΑΣ ΟΡΚΟΣ


Παραθέτω το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου για να καταλάβει ο αναγνώστης το πνεύμα που ήταν γραμμένο όλο το βιβλίο.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο παιδαγωγός Χάρης Σακελλαρίου


ΕΝΑΣ ΟΡΚΟΣ



Απ έξω από την εκκλησία του Αι Δημήτρη στο χωριό Τροβάτο της Ευρυτανίας, είναι μαζεμένοι οι σπουδαστές του παιδαγωγικού Φροντιστηρίου του Καρπενησίου.
Στο χωριό αυτό τελείωσαν τα μαθήματά τους και τώρα διορίστηκαν όλοι δάσκαλοι στην Ελεύθερη Ελλάδα.
Σήμερα θα δώσουν τον όρκο στην ΠΕΕΑ.
Μπροστά σ ένα τραπέζι στεκόταν ο παπάς του χωριού, ο Παπαγιώργης, ο πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης , ο διευθυντής και οι καθηγητές του Φροντιστηρίου.
Ολονών η καρδιά είναι σφιγμένη. Μερικά μάτια είναι βουρκωμένα.
Οι τελευταίες περιπέτειες της εχθρικής επίθεσης, οι κόποι και τα βάσανα της πορείας, από το Καρπενήσι ωε εδώ, είχαν ενώσει τις ψυχές τους. Καθηγητές και σπουδαστές είχαν όλοι την ίδια τύχη και ζούσαν όλοι σαν φίλοι , σαν αδελφοί.
Ο Παπαγιώργης έβαλε «ευλογητός». Ευλόγησε όλους , που εργάζονται στον αγώνα είτε με το ντουφέκι είτε με την πένα.
Ο διευθυντής του Φροντιστηρίου διέταξε «Προσοχή!» Όλοι στάθηκαν ακίνητοι.
Ο παπάς διάβαζε μια μια τις λέξεις του όρκου και οι σπουδαστές τις επαναλάμβαναν με υψωμένο το δεξιό τους χέρι:
«Ορκίζομαι ότι θα εκτελέσω πιστά τα καθήκοντά μου σαν υπάλληλος της ΠΕΕΑ έχοντας σαν γνώμονα το συμφέρον της Πατρίδας μου και του Ελληνικού λαού. Ότι θα αγωνιστώ με αυτοθυσία για την απελευθέρωση της χώρας μου από τον ζυγό των κατακτητών. Ότι θα υπερασπιστώ παντού και πάντοτε τις λαϊκές ελευθερίες και θα είμαι παραστάτης και οδηγός του λαού στον αγώνα για την ελευθερία του και τα κυριαρχικά του δικαιώματα».
Μερικοί χωρικοί που απ τον δρόμο παρακολουθούσαν την τελετή, στάθηκαν κι αυτοί, αμίλητοι και ακίνητοι στις θέσεις τους. Κοντά τους στέκονταν σε θέση προσοχή και οι Ιταλοί αιχμάλωτοι, που ζούσαν στο χωριό.
Όταν τελείωσε ο όρκος ο διευθυντής του Φροντιστηρίου άρχισε να διαβάζει ένα μήνυμα από τον πρόεδρο της ΠΕΕΑ, που αποχαιρετούσε τους σπουδαστές και τους ευχόταν καλή επιτυχία στο μεγάλο έργο του δασκάλου που άρχιζαν από εκείνη την ημέρα.
Τους έλεγε μαζί πως δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούν πως είναι κι αυτοί παιδιά του λαού. Πως γι αυτό πρέπει να στέκουν πάντα κοντά στον λαό.
Πως έχουν χρέος όχι μόνο να μάθουν γράμματα τα παιδιά, μα και να διδάξουν και να οδηγήσουν και τους μεγάλους.
Ακόμη τους έλεγε πως πρέπει να είναι υπερήφανοι, γιατί είναι δάσκαλοι. Γιατί οι δάσκαλοι είναι από εκείνους που εργάζονται για την πρόοδο του λαού.
Στα τελευταία τους έλεγε:
«Πηγαίνετε στο καλό ! Και μην ξεχνάτε πως είστε οι πρώτοι δάσκαλοι της Ελεύθερης Ελλάδας. Είμαι βέβαιος πως θα φανείτε άξιοι της εμπιστοσύνης μας».
Όταν ο διευθυντής τελείωσε το διάβασμα οι περισσότεροι από τους σπουδαστές έκλαιγαν.
Έκλαιγαν από συγκίνηση μα έκλαιγαν και από χαρά.
Ύστερα άρχισε να τους μιλεί ο διευθυντής του Φροντιστηρίου.
-Συναγωνιστές και συναγωνίστριες ! είπε Το έργο μας τελείωσε πρέπει να χωριστούμε!
Από σήμερα είστε δάσκαλοι των παιδιών του Ελληνικού λαού. Δουλέψτε με ενθουσιασμό, για να πλάσετε χαρακτήρες, ευγενική ψυχή, γερή καρδιά στα παιδιά.
Φανείτε αντάξιοι του ηρωικού λαού μας Γίνεται οδηγοί του.
Κάμετε τον λαό μας μεγάλο στην ψυχή, εργατικό και χαρούμενο!
Εργαστείτε και εσείς να γίνει η Ελλάδα μας ελεύθερη, χαρούμενη και ευτυχισμένη!
«Πηγαίνετε!» είπε στο τέλος «και να μη μας ξεχνάτε! Εμείς με τον νου μας θα είμαστε πάντα κοντάσας».
Όταν τελέιωσε ο διευθυντής ένας σπουδαστής βγήκε μπροστά από μέρους και των άλλων σπουδαστών ευχαρίστησε τον διευθυντή και τους καθηγητές για τους κόπους τους.
Τους έδωσε την υπόσχεση και την διαβεβαίωση πως θα εργαστούν και μέσα στο σχολείο τους για τα παιδιά και στο λαολυτρωτικό Αγώνα για τα δικαιώματα του λαού.
Θα αγωνιστούμε είπε με θάρρος και αυτοθυσία για τα δίκαια του λαού μας, για την επιτυχία των λαοκρατικών μας ιδανικών…
Κατόπι ένας – ένας περνούσε από το τραπέζι, έπαιρνε το διορισμό του, χαιρετούσε και πήγαινε και στεκόταν μαζί με τους άλλους.
Τραγούδησαν τον ύμνο της ΠΕΕΑ και τον Εθνικό Ύμνο και η τελετή τελείωσε.
Την άλλη μέρα πριν καλά καλά ξημερώσει, οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες , δάσκαλοι πια έφευγαν για τα χωριά τους.
Και μόνο αυτοί που έγραψαν το βιβλίο σας τούτο έμειναν εκεί ακόμα λίγες ημέρες, για να το τελειώσουν.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Παιδικός Σταθμός Καρπενησίου 1944


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ


- ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ του Μ Παπαπαμαύρου έκδοση ΠΕΕΑ 1944 επανέκδοση ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ ΑΘΗΝΑ 1983
απο το :http://igaiolos.blogspot.com/

1 σχόλιο:

palvosk είπε...

Φοβερό Κώστα.

Όταν ξεθάβονται τέτοιες ιστορίες, ανατριχιάζω. Πόσο κοντά φτάσαμε, τι θα γινόταν αν είχαμε νικήσει, τι πραγματικά έγινε, πως αυτή η ιστορία και μνήμη θα βοηθήσει τις επόμενες γενιές στην πάλη τους για ελευθερία, αποτίναξη της εκμετάλλευσης ανθρώπου απο άνθρωπο.

Πολύ φοβάμαι ότι λίγοι ασχολούνται πλέον με αυτά. Όπως και με το Πολυτεχνείο, θέλουν όλοι να τελειώνουν, να κλείσει η μεταπολίτευση όπως τους βολεύει. Πόσο μάλλον με τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες και τα κείμενα στην γραφομηχανή...

Τέλος πάντων. Εμένα ωστόσο, με συναρπάζουν τέτοια κείμενα και ιστορίες και εκπλήσσομαι ευχάριστα όταν τα συναντώ στο διαδίκτυο. Να είσαι καλά!